FTM Federal Test Yöntemleri

FTM 791-201 Bulutlanma ve akma noktası

Bulutlanma noktası ve akma noktası, petrol ürünleri için en düşük kullanım sıcaklığının göstergeleridir. Bu standartta, petrol ürünlerinin bulutlanma ve akma noktalarının tespit edilmesine yönelik test yöntemleri açıklanmaktadır. Bulutlanma noktası, mum kristallerinin çökelmeye başladığı ve filtreler, yakıt hatları ve yakıt sisteminin diğer kısıtlı geçişleri boyunca yakıt akışının tıkanmasına neden olabileceği en düşük sıcaklığın bir indeksidir. Akma noktası, yağın yerçekimi altında akabileceği en düşük sıcaklığı ifade eder. Sıcaklık bir petrol ürününün akma noktasından düşük olduğunda depolanamaz veya bir boru hattı aracılığıyla aktarılamaz.

FTM 791-203 Akma noktası kararlılığı

Akma noktası, petrol ürünlerinin aktığı en düşük sıcaklıktır. Özellikle akma noktası, laboratuvar numune kabı 5 saniye boyunca yatay tutulduğunda yağın hareket göstermediği sıcaklığın 3 derece üzerindedir. Akma noktası, yağın soğuk sıcaklık özelliklerinin bir göstergesidir. Bu standartta, yakıtlar için çok önemli bir parametre olan akış güvencesini sağlamaya yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 791-305 Kinematik viskozite

Kinematik viskozite, bir akışkanın yerçekimi kuvvetleri altında akmaya karşı iç direncinin bir ölçüsüdür. Sabit hacimli bir sıvının, yakından kontrol edilen bir sıcaklıkta, kalibre edilmiş bir viskozimetre içindeki bir kılcal damardan yerçekimi yoluyla bilinen bir mesafeye akması için gereken sürenin saniye cinsinden ölçülmesi ile belirlenir. Bu standartta, kalibre edilmiş bir cam kılcal viskozimetre boyunca bir sıvı hacminin yerçekimi altında akması için geçen sürenin ölçülmesiyle hem şeffaf hem de opak sıvı petrol ürünlerinin kinematik viskozitesin belirlemeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır. Birçok petrol ürünü ve bazı petrol dışı malzemeler yağlayıcı olarak kullanılır ve ekipmanın doğru çalışması, kullanılan sıvının uygun viskozitesine bağlıdır.

FTM 791-322 Depolama sırasında yağın yağlama gresinden ayrılması

Yağ sızıntısı, normal gres çalışma koşulları sırasında yağın ayrılmasını veya yağın sızmasını açıklamak için kullanılan bir kavramdır. Yağ sızıntısı, greslenmiş bileşenlerin yağlı bölümlerinin varlığı veya bileşenlerin çevresinde küçük yağ havuzlarının oluşması ile kolaylıkla tespit edilebilir. Bu standartta, bir yağlama gresinin hem normal olarak doldurulmuş hem de kısmen doldurulmuş kaplarda depolama sırasında yağı ayırma eğiliminin belirlenmesine yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 791-334 Gres Torku Testi

Tork, bir bağlantı elemanını döndürmek için gereken kuvvetin bir ölçüsüdür. Bağlantı elemanlarını sıkarken doğru tork ayarını yapmak önemlidir, çünkü az sıkma veya aşırı sıkma sorunlara yol açabilir. Yetersiz sıkma, bağlantı elemanlarının zamanla gevşemesine neden olabilir, bu da sızıntılara, titreşimlere ve hatta bileşen arızasına yol açabilir. Bu standartta, düşük sıcaklıklarda başlatma ve çalışma torklarını ölçerek, bir gresin yavaş hızlı bilyalı yatağın dönüşünü ne ölçüde geciktirdiğini belirlenmeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 791-1001 ve FTM 791-1015 Damıtma

Ham petrol, bir hidrokarbon karışımından oluşur ve damıtma işlemi, bu ham petrolü, bileşen hidrokarbonlarının veya fraksiyonlarının geniş kategorilerine ayırmayı amaçlar. Ham petrol önce ısıtılır ve daha sonra farklı ürünlerin kaynatıldığı ve farklı sıcaklıklarda geri kazanıldığı damıtma kolonu olarak da bilinen bir damıtma kolonuna konur. Bu standartlarda, hafif ve orta distilatlar, oksijenli veya oksijensiz otomotiv kıvılcım ateşlemeli motor yakıtları, havacılık benzinleri, havacılık türbin yakıtları, dizel yakıtlar, hacimce yüzde 30’a kadar biyodizel karışımları ve denizcilik yakıtları gibi ürünlerin kaynama aralığı özelliklerini niceliksel olarak belirlemeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 791-1201 Buhar basıncı (Reid yöntemi)

Reid buhar basıncı, benzin ve diğer petrol ürünlerinin uçuculuğunun bir ölçüsüdür. Benzin depolandığı ve taşındığı sıcaklık olan 37,8 santigrat derece sıcaklıkta yakıtın mutlak buhar basıncı olarak tanımlanır. Reid buhar basıncı ne kadar yüksek olursa yakıt o kadar uçucu olur, bu da daha kolay buharlaştığı ve hava kirliliğine katkıda bulunabileceği anlamına gelir. Reid buhar basıncı ne kadar düşükse, yakıt o kadar az uçucudur, bu da buharlaşma ve hava kirliliğine katkıda bulunma olasılığının daha düşük olduğu anlamına gelir. Bu standartta, benzinin, uçucu ham petrolün ve diğer uçucu petrol ürünlerinin buhar basıncının belirlenmesine yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 791-1303 Soğutma yağlarının topak noktası

Topak noktası ölçümü, soğutma sınıfı yağların düşük sıcaklıklarda mumlanma eğilimini gösterir. Topak noktası hacimce yüzde 10 yağ ve hacimce yüzde 90 soğutucu-12 karışımı belirli koşullar altında soğutulduğunda balmumu veya diğer katı maddelerin çökeldiği en yüksek sıcaklık olarak tanımlanır. Bu standartta, soğutma sınıfı yağların topaklanma noktasını (mumlaşma eğilimi) tespit etmeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır. Petrol türevi yağlar, çok sayıda kimyasal olarak farklı hidrokarbon moleküllerinin karışımlarıdır. Soğutma ünitelerinin düşük basınç tarafında karşılaşılan düşük sıcaklıklarda, daha büyük moleküllerin bir kısmı, mum benzeri birikintiler şeklinde yağın büyük kısmından ayrılır.

FTM 791-1411 Jet yakıtı donma noktası

Bir havacılık yakıtının donma noktası, yakıtın, uçağın yakıt sisteminde mevcut olması halinde, yakıtın filtrelerden akışını kısıtlayabilecek katı hidrokarbon kristallerinden arınmış kaldığı en düşük sıcaklıktır. Uçak tankındaki yakıtın sıcaklığı normalde uçağın hızına, irtifasına ve uçuş süresine bağlı olarak uçuş sırasında düşer. Yakıtın donma noktası daima tankın minimum çalışma sıcaklığından düşük olmalıdır. Uçaklar, basınçlandırma ve ısıtma sistemi kullanarak yakıt depolarının donmasını önler. Bu standartta, havacılık türbin yakıtlarında ve havacılık benzininde, katı hidrokarbon kristallerinin oluşabileceği sıcaklığın altındaki sıcaklığın belirlenmesine yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 791-3201 Sudan ayrılabilirlik

Bir yağlama yağının sudan ayrılma ve emülsifikasyona karşı direnç gösterme yeteneği, su kirliliği ve türbülans içeren uygulamalar için önemli bir performans özelliğidir. Sudan ayrılabilirlik, bir emülsiyon oluşturmak için eşit hacimlerde su ve numunenin kontrollü bir sıcaklıkta birlikte karıştırılması ve emülsiyonun ayrılmasının gerçekleşmesi için gereken sürenin gözlemlenmesi ile belirlenir. Bu yöntem petrol yağları ve sentetik sıvılar için uygundur. Bu standartta, su kirliliğine ve türbülansa maruz kalan yağların sudan ayrılma özelliklerinin belirlenmesine yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır. Ayrıca yeni yağların spesifikasyonu ve kullanımdaki yağların izlenmesi için de bu test yöntemi uygundur.

FTM 791-3211 ve FTM 791-3213 Yağların köpüklenme eğilimi

Köpüklenme, yağla yağlanan bileşenlerde yaygın bir sorundur. Sorunu gidermek zor olabilir, bu nedenle köpüğün temel nedenini belirlemek için doğru testlerin yapılması önemlidir. Köpük, sıvının yüzeyi üzerinde veya yakınında biriken küçük hava kabarcıklarının toplamıdır. Ciddi durumlarda köpük, havalandırma deliklerinden, gözetleme camlarından ve seviye çubuklarından makineden dışarı sızabilir ve etkili bir termal yalıtkan olduğundan yağın sıcaklığının kontrol edilmesini zorlaştırır. Köpüklenme eğilimi, sıvının çalkalanması ve havalandırılmasından hemen sonra üretilen köpük miktarını tanımlar. Bu standartlarda, yağlama yağlarının belirli sıcaklıklardaki köpüklenme özelliklerinin belirlenmesine yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır

FTM 791-3352 Benzinin oksidasyon kararlılığı

Yakıtların oksidasyon stabilitesi, bir yakıtın bileşiklerinin oksidasyonu nedeniyle bozulma eğilimini ifade eder. Oksidasyon nedeniyle yakıtın bozulması, tanklarda, yanma sistemlerinde ve enjeksiyon sistemlerinde çözünmeyen ürünlerin ve çeşitli köken ve bileşimlerde birikintilerin oluşmasına yol açabilir. Oksidasyon stabilitesi, biyodizelin uzun süreli depolanması sırasında meydana gelen kimyasal değişikliklere karşı gösterdiği dirençtir. Biyodizelin oksidasyonu hava ile teması sonucu meydana gelen kimyasal değişikliklerden kaynaklanmaktadır. Bu standartta, benzinin oksidasyon kararlılığını belirlemeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 791-3354 Havacılık yakıtının oksidasyon kararlılığı

Genel olarak jet yakıtının birikmesinin çözünmüş oksijen ile reaksiyonlardan kaynaklandığı bilinmektedir. Jet yakıtının oksijen varlığında yüksek sıcaklık stresi altında birikmesine karşı gösterdiği direnç termal oksidatif stabilite olarak adlandırılır. Jet yakıtının termal oksidatif stabilitesi, jet yakıtının çoğu ısı kaynağı tarafından 100 derecenin üzerine ısıtıldığı mevcut ticari uçakların çalışması için önemlidir. Bu standartta, uçakların operasyonel emniyet ve güvenilirliğini sağlamak bakımından önemli bir rol oynayan jet yakıtının oksidasyon kararlılığını belirlemeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 791-3470 Yağların homojenliği ve karışabilirliği

Farklı üreticilerin motor yağlarının homojen ve birbirleriyle karışabilir olması önemlidir, çünkü homojen kalmayan ve düzgün çalışmayan yağlar birleştirildiğinde motor arızası meydana gelebilir. Homojenlik, bir test yağının bir dizi sıcaklık değişimine maruz kaldıktan sonra görünüş olarak aynı (tekdüze) kalma yeteneğidir. Karışabilirlik ise bir referans yağı ile test yağının harmanlama sonrasında düzgün bir karışım oluşturma ve bir dizi sıcaklık değişimine tabi tutulduktan sonra iki faza ayrılmama yeteneğidir. Bu standartta, bir otomotiv motor yağının homojen olup olmadığının ve öyle kalacağının ve önceden belirlenmiş bir sıcaklık değişim döngüsüne tabi tutulduktan sonra belirli standart referans yağlarla karışabilir olup olmadığının belirlenmesine yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 791-4011 Yağların paslanma özellikleri

Birçok durumda, örneğin bir buhar türbininin dişlilerinde, su, yağlayıcı maddeye karışabilir ve demir içeren parçalarda paslanma meydana gelebilir. Bu tür bir paslanmanın mutlaka önlenmesi gerekir. Bu standartta, inhibe edilmiş mineral yağların, özellikle buhar türbini yağlarının, suyun yağa karışması durumunda demirli parçaların paslanmasını önlemeye yardımcı olma yeteneğini değerlendirmeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır. Bu test yöntemi aynı zamanda hidrolik yağlar ve dolaşımdaki yağlar gibi diğer yağların test edilmesi için de kullanılır.

FTM 791-5307 ve FTM 791-5308 Aşındırıcılar ve oksidasyon kararlılığı

Bu test yöntemi, hidrolik yağların, uçak türbin motoru yağlayıcılarının ve diğer yüksek oranda rafine edilmiş yağların, oksidasyona ve korozyon bozulmasına karşı dirençlerini ve çeşitli metalleri paslandırma eğilimlerini belirlemek önemli görülmektedir. Bu standartlarda bir numuneyi katalitik bir ortamda hızlandırılmış oksidasyon koşullarına tabi tutarak, bir yağlayıcının oksidasyona ve aşındırıcı asit bileşiklerinin oluşumuna direnme yeteneğini değerlendirmeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır. Test uygulanırken numune yüksek sıcaklıkta tutulur ve gerçek hizmet koşullarında yaygın olarak bulunan metallerden yapılmış bir dizi test numunesinin bulunduğu ortamda kontrollü bir hava akışına tabi tutulur.

FTM 791-5309 Bakır korozyonu

Bakır korozyonu, özellikle kirlenmemiş ortamlarda yavaş bir süreçtir. Bu nedenle yüzeylerin kararması, yavaş yavaş koyu kahverengi veya siyaha ve sonunda belirgin bir mavi-yeşil renge dönüşmesi aylar hatta yıllar alır. Bu standartta, havacılık benzini, havacılık türbin yakıtı, otomotiv benzini, temizleyici solvent, kerosin, dizel yakıt, damıtılmış akaryakıt, yağlama yağı ve doğal benzin veya buhar basıncına sahip diğer hidrokarbonların (37,8 derecede en fazla 18 psi buhar basıncında) bakıra karşı aşındırıcılığının belirlenmesine yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 791-5315 Yağların paslanma özellikleri ve FTM 791-5329 Yağların paslanma özellikleri

Pas, metal yüzeylerde kırmızımsı kahverengi renk değişikliği veya küçük siyah noktalar olarak görsel olarak gözlemlenebilen özel bir korozyon durumudur. Üzerinde su damlacıklarının tutulduğu yatay metal yüzeyler, dikey veya eğimli yüzeylere göre paslanmaya ve korozyona daha yatkındır. Uygulanan testler, yağların, tam akış ve yarı statik koşullar altında buhar türbinlerindeki tüm demirli yüzeylerin paslanmasını ve korozyonunu önleme yeteneğini gösterir. Bu testler aynı zamanda yeni yağların spesifikasyonu için de kullanılır. Bu standartlarda, buhar türbini yağlarının, su yağa karıştığında yatay ve dikey demirli yüzeylerin paslanmasını önleme yeteneğini belirlemeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 791-5321 Yağlama yağları nedeniyle kurşunun korozyonu

Aşırı kükürtün varlığı, yüksek sıcaklıklarda özel bir sorun haline gelir, çünkü yağlayıcıda doğal olarak bulunan veya katkı maddelerinde bulunan kükürt bileşikleri ayrışarak lekeleyici veya aşındırıcı bileşikler üretir. Yağların ve greslerin normalde malzemeleri bozulmadan koruduğu düşünülür ancak bu onların asıl amacı değildir. Aslında birçok durumda kullanım sırasında çoğu yağlayıcı, metallerle zararlı bir şekilde etkileşime giren aşındırıcı maddeler oluşturur. Kurşunun korozyonu birçok şekilde olabilir. Olağan atmosferik saldırıya maruz kalan kurşun, eşit oranda korozyona uğrayacaktır.

FTM 791-5325 Bakır ve gümüş korozyonu

Atmosfer koşulları altında bakır ve gümüş, sırasıyla bakır sülfit ve gümüş sülfit oluşturmak üzere başta hidrojen sülfür ve karbonil sülfür olmak üzere indirgenmiş sülfür içeren gazlarla reaksiyona girer. Bu sülfürler gözeneklerde büyür ve yüzeye yayılan koyu lekeler üretir. Bu standartta, sıvılaştırılmış petrol gazlarında aşındırıcı olabilecek bakır ve gümüş bileşenlerinin varlığını tespit etmeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır. Bu test yöntemi, petrol ürünlerinin aşındırıcılık derecesinin belirlenmesine yönelik bir yöntemdir.

FTM 791-6002 ve FTM 791-6005 Vuruntu özellikleri

İçten yanmalı bir motorda vuruntu, silindirdeki basınçlı hava-yakıt karışımının bir kısmının erken yanmasından kaynaklanan keskin seslerdir. Düzgün çalışan bir motorda, şarj, alev cephesinin ateşleme noktasından yanma odası boyunca düzgün bir şekilde ilerlemesiyle yanar. Yanma sürecinin tepe noktası dört zamanlı çevrim için optimum anda oluşmadığında vuruntu meydana gelir. Bu sırada silindir basıncı önemli ölçüde artar. Motor vuruntusunun etkileri, önemsizden tamamen yıkıcıya kadar değişir. Vuruntu, buji ateşlemeli bir motorda hava/yakıt karışımının kendiliğinden tutuşmasından kaynaklanan, sıklıkla duyulabilir ses çıkaran anormal yanmadır. Vuruntu yoğunluğu, vuruntu seviyesinin ölçüsüdür. Bu standartta, motor oktan sayısı açısından sıvı kıvılcım ateşlemeli motor yakıtının vuruntu oranının niceliksel olarak belirlenmesine yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 202 Bulut yoğunluğu, düşük sıcaklık

Dizel yakıtın bulutlanma noktası, altında mumun oluştuğu ve yakıta bulanık bir görünüm kazandıran sıcaklıktır. Bu parametre yakıtın önemli bir özelliğidir çünkü katılaşmış mumların varlığı filtreleri tıkar ve motor performansını olumsuz etkiler. Bulut yoğunluğu ölçümüne yönelik geleneksel test yöntemleri doğası gereği optiktir ancak mum oluşumunun gerçekleşmesi için yakıtın soğutulmasına dayanır. Bu standartta düşük sıcaklıkta bulut yoğunluğunu belirlemeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 3430 Dişli yağlayıcılarının uyumluluğu

Baz sıvıları ve katkı maddesi kimyasındaki farklılıklar istenmeyen kimyasal reaksiyonlara yol açabildiğinde yağlayıcılar uyumsuz hale gelir. Bu tür yağlayıcıların karıştırılması parçacık veya çamur oluşumuna, farklı katmanlara ayrılmasına, renk değişikliklerine, katkı bileşenlerinin çözünürlüğünün kaybına, karışımda puslu bir görünüme ve katkı maddesinin azalmasına neden olur. Bu standartta, dişli yağlayıcılarının uyumluluğunu tespit etmeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 3440 Dişli yağlarının depolama stabilitesi

Çoğu yağlama yağı ve gresin depolanması için eksi 18 derece ila artı 43 sıcaklık aralığı kabul edilir. İdeal olarak depolama sıcaklığı aralığı 0 derece ile 25 derece arasında olmalıdır. Bu arada ışık, yağlayıcıların rengini ve görünümünü etkileyebilir. Yağlayıcılar genel olarak paketlendikleri orijinal metal veya plastik opak kaplarda saklanmalıdır. Bu standartta, dişli yağlarının depolama stabilitesini belirlemeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 3456 Yağlama yağlarının parlama noktası

Petrolün parlama noktası, yağ numunesinin üzerindeki buharın üzerinden bir ateşleme kaynağı geçtiğinde anlık olarak tutuşacağı veya parlayacağı en düşük sıcaklıktır. Parlama noktası (genellikle mineral yağlar için 225 derece), bir yağlayıcının yangın ve patlamaya ilişkin güvenlik tehlikelerinin bir göstergesidir. Alevlenme noktası parlama noktasının üzerindedir. Bu standartta, yağlama yağlarının parlama noktasını belirlemeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

FTM 3458 Düşük sıcaklık kararlılığı

Yüksek düzeyde sıcaklık kararlılığı, sistem veya malzemenin geniş bir sıcaklık aralığında performansında veya davranışında minimum değişiklik gösterdiği anlamına gelirken, düşük sıcaklık kararlılığı, sistem veya malzemenin sıcaklığın neden olduğu değişikliklere karşı daha duyarlı olduğunu gösterir. Bu standartta, yakıtların düşük sıcaklık kararlılığını belirlemeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır. Jet yakıtının düşük sıcaklık stabilitesi, yakıtın zamk içeriğinin ölçülmesiyle belirlenir. Bu yöntemde, jet yakıtının bir kısmını kuruyana kadar buharlaştırmak için ısıtılmış hava veya buhar kullanılır ve kalıntı, yakıttaki uçucu olmayan bileşenlerin miktarını ölçmek için tartılır.

FTM 3604 Sentetik kauçuğun şişmesi

Uçak türbinleri, türbin bileşenlerini bağlamak ve sızdırmaz hale getirmek için contalar, O-halkalar ve diğer sentetik kauçuk parçaları içerir. Bu sistemlerdeki sentetik kauçuğun sıvı yağlayıcılarla uyumlu olması gerekir. Uygun sızdırmazlık sağlamak için kauçuğun yeterli miktarda yağlayıcıyı emmesi gerekir, ancak elastomerlerin etkinliğini azaltacak kadar fazla olmamalıdır. Bu standartta, bir elastomerin, bir test yağlayıcının varlığında şiştiği miktarı belirlemeye yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır. Test yapılırken, elastomerler, elastomer hacmini belirlemek için hava ve su içinde tartılır, test sıvısına batırılır ve test süresi boyunca test sıcaklığına kadar ısıtılır.

FTM 5101 Tarafsızlık (niteliksel)

Yakıt nötrlüğü veya yakıt tarafsızlığı, müşterinin bir yakıtı diğerine tercih etmesine yönelik önyargıyı desteklemeyen veya başka bir şekilde ifade etmeyen anlamına gelir. Bu standartta petrol ürünlerinin niteliksel olarak nötr olmasına (tarafsızlığına) yönelik bir test yöntemi açıklanmaktadır.

Kuruluşumuz, çeşitli sektörlerdeki işletmeler için verdiği sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, FTM Federal test yöntemleri hizmetleri de vermektedir.