Laktoz İçermez Testi ve Sertifikasyonu

Bazı insanlar, laktoz adı verilen süt ve süt ürünlerindeki belli bir şekeri sindiremez. Bu kişiler laktoz intoleransı olan kişilerdir. Laktoz emilim bozukluğu olarak da adlandırılan bu durum genelde zararlı değildir, ancak semptomları rahatsız edici olabilir. Laktoz intoleransının tedavisi yoktur. Bu kişiler, ne kadar süt veya süt ürünü tükettiklerini izleyerek bunu yönetebilir.

Laktoz intoleransı olmak, süte alerjik olmak demek değildir. İnsan vücudu süt ve süt ürünlerindeki şekeri (laktozu) parçalamak için laktaz adı verilen bir enzim kullanır. İnce bağırsakta üretilen çok az enzim (laktaz) genelde laktoz intoleransından sorumludur. Vücut bu şekilde şekeri emebilir. Ancak laktoz intoleransı olan kişilerde yeterli seviyede laktaz yoktur. Düşük laktaz seviyelerinde bile, bazı insanlar süt ürünlerini gayet iyi sindirebilir. Ancak laktoz intoleransı olan insanlar için düşük laktaz seviyeleri, belli semptomlar göstermeye neden olur.

Normalde laktaz, süt şekerini, bağırsak astarı yoluyla kan dolaşımına emilen iki basit şekere, glikoz ve galaktoza dönüştürür. Laktoz hassasiyeti olmayan kişilerde ince bağırsaklardaki laktaz, süt şekerini parçalar ve daha sonra ince bağırsaklar yoluyla vücuda emilir. Ancak laktoz intoleransı olan insanlar için bu, o kadar kolay değildir. Laktoz parçalanmaz, bunun yerine normal bakteri ve fermentlerle karıştığı kolona gider. Gaz, şişkinlik ve ishal gibi durumlara neden olur.

Araştırmalara göre dünyadaki çoğu yetişkin sütü sindiremiyor. İnsanların yüzde 40’ı, 2 ile 5 yaşları arasında sütü sindirmek için yeterli laktaz üretmeyi bırakıyor. ABD’de insanların üçte birinden biraz fazlasının laktoz intoleransı olduğu tahmin edilmektedir.

Laktoz intoleransı olan çoğu insan, tüm süt ürünlerinden vazgeçmek zorunda kalmadan durumu yönetebilir. Uzmanlar laktoz hassasiyeti olan kişilere belli süt ürünlerini bırakmalarını ve laktozsuz ürünlere yönelmelerini önermektedir. Bu durumda sağlıklı bir diyetle bol miktarda kalsiyum, D vitamini ve diğer besinleri almak mümkündür. Süt yerine önerilen bu gıdalar şunlardır: badem, kuru fasulye, soya peyniri, kalsiyum takviyeli portakal suyu ve soya sütü, somon, ton balığı ve uskumru gibi yağlı balıklar, yumurta sarısı ve sığır karaciğeri.

Laktoz intoleransının belirti ve semptomları genel olarak laktoz içeren yiyecekleri yedikten veya içtikten yarım saat ila iki saat arasında başlar. Yaygın belirti ve semptomlar şunlardır: ishal, mide bulantısı ve bazen kusma, karın krampları, şişkinlik ve gaz.

Üç tür laktoz intoleransı vardır. Her türün altında yatan laktaz eksikliğine farklı faktörler neden olur.

• En yaygın tür olan birincil laktoz intoleransı geliştiren kişiler, hayata yeterli laktaz üreterek başlar. Tüm besinlerini sütten alan bebeklerin laktaza ihtiyacı vardır. Çocuklar sütü diğer yiyeceklerle değiştirdikçe, ürettikleri laktaz miktarı normalde düşer. Birincil laktoz intoleransında, laktaz üretimi yetişkinlikte aniden düşer ve bu da süt ürünlerinin sindirimini zorlaştırır.
• İkincil laktoz intoleransı, ince bağırsağı içeren bir hastalık veya ameliyattan sonra ince bağırsak laktaz üretimini azalttığı zaman ortaya çıkar. Bu durum ile ilişkili hastalıklar arasında bağırsak enfeksiyonu, çölyak hastalığı ve Crohn hastalığı bulunur.
• Doğuştan veya gelişimsel laktoz intoleransı ise, nadir rastlanan bir durumdur. Bu bozukluk, kalıtımsal olarak nesilden nesile geçer.

İnsanları laktoz intoleransına daha yatkın duruma getiren faktörler şunlardır:

• İleri yaş: Laktoz intoleransı genelde yetişkinlikte ortaya çıkar.
• Etnik köken: Laktoz intoleransı en çok Afrika, Asya, Hispanik ve Amerikan Kızılderili kökenli insanlarda yaygındır.
• Erken doğum: Erken doğan bebeklerde düşük laktaz seviyeleri olabilir çünkü ince bağırsakta laktaz üreten hücreler gelişmemiş olur.
• İnce bağırsağı etkileyen hastalıklar: Laktoz intoleransına neden olan başlıca ince bağırsak problemleri arasında bakteriyel aşırı büyüme, çölyak hastalığı ve Crohn hastalığı bulunur.
• Bazı kanser tedavileri: Radyasyon tedavisi veya kemoterapiden kaynaklanan bağırsak komplikasyonları, laktoz intoleransına neden olabilir.

Günümüzde laktozsuz süt ürünleri, yetişkin nüfustaki laktoz intoleransındaki artış yüzünden giderek daha büyük bir pazar haline gelmiştir. Bu bakımdan laktozsuz ürünlerde laktoz tayini, hem üretim hattında hem de bitmiş süt ürünlerinde nihai kalite kontrolü olarak üretici firmalar için önemli bir analiz ihtiyacı yaratmıştır. Teknolojik olarak, tekrarlanabilirlik, doğruluk ve geri kazanım açısından laktoz tayini için yeni test yöntemleri geliştirilmektedir. İşte bunlardan birkaçı:

• Delaktozasyon izleme yöntemi. Sütün içinde bulunan galaktoz ve glikoz, delaktozasyon sürecinde eklenen laktaz enzimi ile sütten uzaklaştırılır. Bu sürecin izlenmesi ve son laktoz konsantrasyonu, dikkatle kontrol edilmesi gereken iki önemli adımdır. Delaktozasyon yöntemi, delaktozasyon sürecinin gerçek zamanlı olarak izlenmesine dayanan çok önemli bir analiz yöntemidir.
• Geleneksel enzimatik yöntem. Bu yöntem laktaz enzimleri aracılığıyla laktoz sindiriminden sonra NADH evriminin fotometrik ölçümlerine dayanır.

Laktoz intoleransı olan kişiler için laktoz içermeyen süt ve süt ürünlerinin seçimi önemli olmaktadır. Bu bakımdan laktoz içermeyen ürünlerin doğru etiketlenmesi ve belgelenmesi için üretici firmalara ve laboratuvarlara sorumluluk düşmektedir.

Kuruluşumuz, sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında, eğitimli ve uzman bir kadro ve gelişmiş teknolojik donanımı ile, ulusal ve uluslararası standartlar çerçevesinde, talep eden işletmelere laktoz içermez testi ve sertifikasyonu hizmetleri vermektedir.