SPF Analizi (Güneşten Koruma Faktörü Belirleme Testi)

Güneşten korunma veya uzun vadede cilt kanserini önlemede ilk başvurulan şey güneş kremi kullanmaktır. Güneş kremi, ultraviyole (UV) radyasyonunu yansıtarak, emerek veya dağıtarak cildin zarar görmesini önler. Ayrıca güneş yanıklarını geciktirir ve güneşin zararlı ışınlarından kaynaklanan cilt lezyonlarını azaltır.

Güneşten gelen ultraviyole ışınlarının cilt üzerinde uzun süreli olumsuz etkilere neden olduğu çok iyi bilinen bir gerçektir. Bu nedenle, ultraviyole radyasyonuna sürekli maruz kalmak vücudun savunmasını zorlar ve cildin güneşten zarar görmesine neden olur. Bu nedenle güneş kremi çok önemli bir üründür.

Bütün güneş kremlerinde ayrıca güneş koruma faktörü (sun protector factor, SPF) sistemi bulunur.

Güneş kremleri esas olarak ultraviyole radyasyonunun cilde işlemesini engelleyen kimyasal (organik) veya fiziksel (inorganik) bileşiklerden oluşmaktadır. Genelde ultraviyole ışınları üç formda gelir: ultraviyole A, ultraviyole B ve ultraviyole C. Hepsinin de dalga boyu birbirinden farklıdır. Dalga boyu ne kadar kısa olursa, ışık radyasyonunun biyolojik olarak hasara neden olma ihtimali o kadar yüksek olur. Ultraviyole C, en kısa dalga boyuna sahiptir ve en tehlikeli ışık türüdür. Ancak dünya atmosferine nüfuz edemediği için ve ozon tabakası genellikle emdiği için bir risk oluşturmaz.

Koruyucu maddeler genelde ultraviyole A ve ultraviyole B’ye karşı etkilidir ve bir filtre görevi görür ve yoğun ultraviyole radyasyonu emer. Sonuç olarak güneş kremi popüler bir güneşten korunma yöntemidir ve bu koruma güneşten korunma faktörü (SPF) ile doğru orantılıdır.

Güneşten koruma faktörü (SPF), güneş koruyucunun ciltte aşırı duyarlılık reaksiyonuna neden olabilecek güneş ışınımını yavaşlatma yeteneğini belirtir. Güneş koruyucu maddelerin etkinliği güneşten koruma faktörüne ve kalıcılığa bağlıdır. Esas olarak güneşten koruma faktörü ultraviyole B’ye karşı etkilidir, dolayısıyla bir güneş koruyucudur (tüm güneş kremleri ultraviyole A’ya karşı koruma sağlayamaz).

Güneşten koruma faktörü, güneş kremi ile korunan cildi yakmak için gereken UV radyasyonunun, güneş kremi olmadan cildi yakmak için gereken UV radyasyonuna oranıdır. Genelde daha yüksek koruma faktörüne sahip koruyucular, düşük koruma faktörüne sahip koruyuculara göre daha etkili bir koruma sağlar. Örneğin koruma faktörü 15 olan bir ürün, ultraviyole B ışınlarının yaklaşık yüzde 93’ünü, 30 olan bir ürün ise yaklaşık yüzde 97’sini bloke eder. Ancak hiçbir güneş koruyucu güneşe karşı tam koruma sağlayamaz.

Bu arada SPF, sadece ultraviyole B’ye karşı ne kadar iyi koruma sağladığının bir ölçüsüdür, ultraviyole A ışınlarına karşı ne kadar iyi koruma sağladığı konusunda bir fikir vermez. Çünkü ultraviyole B, esas olarak cilt üzerinde güneş yanığı gibi hasara neden olur. Ayrıca ultraviyole A, DNA’ya oksidatif hasar verir ve kolajen liflerini parçalayarak cildin yaşlanmasına neden olur.

Bir ürün için SPF talebinde bulunurken güneşten koruma faktörü belirleme testine ihtiyaç duyulur. Gelişmiş laboratuvarlar bu testleri yaparken, ürünün etkinliğini ve güvenliğini tespit etmektedir.

Bir ürünün SPF değeri, koruma uygulanarak ve koruma uygulamadan ultraviyole radyasyonuna maruz kalan cildin kızarması için geçen süreye göre belirlenir.

Korunmasız bir cilt 10 dakika içinde kızarıyorsa, koruma faktörü 30 olan bir ürün kullanıldığı zaman bu süre kızarmanın süresinin 30 katı, yani 300 dakika olur. Ürünün SPF değeri, test verilerinden elde edilen değere göre belirlenir.

Bu testlerde, Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından yayınlanan şu standartlara uyulmaktadır:

• ISO 24442 Makyaj malzemeleri - Güneşten korunma test yöntemleri - Güneş koruyucu UVA korumasının in vivo belirlenmesi;
• ISO 24444 Makyaj malzemeleri - Güneşten korunma test yöntemleri - Güneş koruma faktörünün (SPF) in vivo belirlenmesi.

Bu standartlar, güneş ultraviyole ışınlarının neden olduğu ciltte aşırı duyarlılığa karşı insan cildinin korunmasına yönelik güneş koruyucu ürünlerin değerlendirilmesi için bir temel sağlar.

Bu standartlarda, güneşten koruyucu ürünlerin koruma faktörlerinin in vivo belirlenmesi için test yöntemleri açıklanmaktadır. Bu standartlar, ultraviyole (UV) ışınlarını emen, yansıtan veya dağıtan herhangi bir bileşen içeren ve insan cildi ile temas etmesi amaçlanan bütün ürünlere uygulanır.

Kuruluşumuz tarafından işletmelere verilen sayısız test, ölçüm, analiz ve değerlendirme çalışmaları arasında SPF analizi (güneşten koruma faktörü belirleme testi de bulunmaktadır.