Maske FIT testi ya da bir solunum cihazı uygunluk testi, bunu kullanan kişinin yüzüne maskenin tam olarak oturup oturmadığını belirlemeye yönelik testtir. Maskeler, çalışanların solunum sistemini, ortam havasından ayrı tutmak amacı ile kullanılmaktadır. Bu maskenin, çevresinde etkin bir sızdırmazlık sağlaması için, yüze bir boşluk bırakmadan tam olarak oturmasını sağlamak gerekmektedir. Maske ile yüz arasında bir boşluk olması demek, kullanan kişi için maskenin tam bir koruma sağlamaması demektir. Maske FIT testleri bu amaçla yapılmaktadır.
Bu testler birkaç şekilde yapılmaktadır. Yapılan bilimsel araştırmalar, maske boyutu ve şekli, çalışanların yüzüne doğru bir şekilde yerleştirilirse, tehlikeli ortamlarda kişinin daha iyi korunacağını göstermektedir.
Uygun maske veya solunum cihazı (respiratör) seçimi ve kullanımı birçok ülkede ulusal yasal düzenlemelere tabidir.
Yüze tam oturmayan bir solunum cihazının beklenen korumayı sağlaması mümkün değildir. Bazı solunum maskelerinin düzgün çalışması için, sıkı bir sızdırmazlık oluşturması gerekmektedir. Aksi halde kirli hava solunum cihazından sızabilir ve kişi tehlikeli maddeleri soluyabilir. Bu noktada işverenlerin de solunum cihazının çalışana uygun olduğundan emin olması gerekmektedir. Bunun için de maske FIT testlerinin yapılması gerekmektedir. Bu şekilde maskenin çalışan için uygun olduğu ve doğru kullanıldığı sürece koruyacağı kanıtanmış olmaktadır.
Bir solunum cihazı uygunluk testi veya maske FIT testini gerçekleştirmenin birkaç yöntemi bulunmaktadır. Bunlar genel olarak niteliksel (qualitative) ve niceliksel (quantitative) testi yöntemleri olarak iki gruptur.
Niteliksel (qualitative) test yöntemleri, maskeden sızan özel bir malzemenin, gaz, buhar veya aerosollerin tadı veya kokusuna kişinin gösterdiği tepkiyi esas almaktadır. Bu tür tepkiler özneldir ve sonuçlar tamemen deneğe bağımlıdır. Bu testlerde seçilen başlıca maddeler şunlardır:
Niceliksel (quantitative) test yöntemlerinde ise bir ekipman, maskenin içindeki ve dışındaki bir kontrol maddesinin konsantrasyonlarını veya maske altında akan havanın akış oranını belirlemektedir. Bu test yöntemleri, niteliksel test yöntemlerine göre daha doğru ve güvenilir sonuçlar vermektedir. Bu test yöntemleri, veriye dayalı ve savunulabilir ölçüm değerleri sağlamaktadır. Kendi içinde iki niceliksel test yöntemi bulunmaktadır: Aerosol yöntemleri ve akış (basınç) yöntemleri.
Aerosol test yöntemlerinde iç ve dış aerosol konsantrasyonları ölçülmektedir. Aerosol, yapay olarak oluşturulduğu gibi doğal bir atmosferik bileşen de olabilir. Dış konsantrasyonun maske altındaki konsantrasyona oranına uyum faktörü denmektedir. Yarım yüz maskeleri için uyum faktörü 100’den az, tam yüz maskeleri için 500’den az olmamalıdır.
Akış (basınç) test yöntemlerinde bir kişi nefes aldığında, aerosolün bir kısmı solunum organlarında birikmekte ve nefes bırakırken ölçülen konsantrasyon, nefes alma sırasında olduğundan daha düşük olmaktadır. Teneffüs sırasında, maskenin altında bulunan filtrelenmemiş hava damlacıkları, aslında maske altındaki hava ile karışmaz ve ölçülen konsantrasyon gerçek değerden daha yüksek olur.
Kısaca solunum koruyucu maskelerin, kullanan kişinin yüzüne uyumlu olup olmadığını veya kişiye hangi tip maskenin uygun olduğunun belirleyen testlere maske FIT testi denmektedir. Pratikte çok kaiteli ve güvenilir bir maske kullanmak, yeterli bir koruma için yeterli görülmemektedir. Çünkü maske eğer kişinin yüzüne oturmuyorsa, tasarımı kullanıcının yüz formuna uygun değilse, maskeden beklenen fayda sağlanamaz ve kişi yetersiz koruma ile karşı karşıya demektir.
Maske uyum testi ile, solunum cihazının yüz parçası ile kişinin yüzü arasındaki sızdırmazlık test edilmektedir. Yukarıda da açıklandığı gibi niteliksel uyum testi, gerçek sızıntı miktarını ölçmemekte, öznel bir test yöntemi sunmaktadır. Bu testler muz kokusu, tatlı ve acı maddeler ve öksürüğe neden olan tahriş edici duman ile yapılmaktadır. Bu uyum testleri normalde sadece ağzı ve burnu kapatan yarım solunum maskeleri için kullanılmaktadır.
Niceliksel uyum testinde ise, gerçek sızıntı miktarını ölçmek için bir ekipman kullanılmaktadır. OSHA tarafından kabul edilen üç kantitatif uyum testi yöntemi bulunmaktadır: üretilen aerosol, ortam aerosolü ve kontrollü negatif basınç.
Randevu almak, daha detaylı bilgi edinmek yada değerlendirme talep etmek için formumuzu doldurarak size ulaşmamızı isteyebilirsiniz.
EUROLAB, raporlama ve belgelendirme faaliyetlerini, United Accreditation Foundation (UAF), Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) ve Enterprise Accreditation Foundation (EAF) akreditasyon kuruluşunun sağladığı akreditasyona dayanarak sürdürmektedir. Enterprise Accreditation Foundation (EAF) akreditasyon kuruluşu, aynı zamanda Birleşmiş Milletler (UN GLOBAL COMPACT) organizasyonu imzacısıdır.
