ISO 22088-1 Plastikler - Çevresel Stres Çatlamasına (ESC) Karşı Direncin Tayini

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından geliştirilen ISO 22088 standardının bu bölümü, çevresel stres çatlamasını (ESC) belirlemek için kullanılacak test yönteminin seçimiyle ilgili bilgiler ve genel rehberlik sağlar.

Bir plastik malzeme, akma noktasının altındaki havada gerildiğinde veya gerildiğinde, çok uzun olabilen bir süre sonra stres çatlaması meydana gelebilir. Bu gerilimler dahili veya harici olabilir veya her ikisinin bir kombinasyonu olabilir. Kimyasal bir ortama ve strese veya zorlanmaya aynı anda maruz kalma, inert bir ortama kıyasla arıza süresinin önemli ölçüde kısalmasına neden olabilir.

Bu fenomen, çevresel stres çatlaması (ESC) olarak adlandırılır ve plastikler de dahil olmak üzere birçok malzeme tarafından sergilenir. İzin verilen uzun vadeli stres veya zorlanma, bu fenomen ile önemli ölçüde azaltılabilir.

Genel olarak ESC'nin aşağıdaki süreçler yoluyla gerçekleştiğine inanılmaktadır:

• Gerilim uygulandıktan sonra mikroskobik gerilim konsantrasyonları ile numunelerde mikro boşlukların oluşumu.
• Kimyasal bir ortamın etkisiyle oluşan boşluklardaki moleküller arası bağların parçalanmasından kaynaklanan makro boşlukların oluşumu ve ardından büyümesi ve birbirine bağlı boşluklardan ve fibrillerden oluşan çatlakların oluşumu.
• Uygulanan stres ve kimyasal bir ortamla temas nedeniyle fibrillerin parçalanmasından kaynaklanan çılgınlıkların büyümesi.
• Son olarak, çılgınlığın ucunda bir çatlak başlar ve kırılgan başarısızlığa yol açar.

Çatlaklar, malzemenin kalınlığı boyunca tamamen nüfuz edebilir, onu iki veya daha fazla parçaya ayırabilir veya daha düşük gerilimli veya farklı malzeme morfolojisine sahip bölgelere ulaştığında durdurulabilir. ESC'nin belirlenmesi karmaşıktır çünkü aşağıdakiler dahil birçok parametreden etkilenir:

• Test numunesi boyutları,
• Test numunesi durumu (yönlendirme, yapı, iç gerilimler),
• Numune hazırlama,
• Numunenin termal geçmişi,
• Stres ve zorlanma,
• Testin sıcaklığı,
• Testin süresi,
• Kimyasal ortam,
• Stres ve gerinim uygulama yöntemi,
• Başarısızlık kriteri.

Bir parametre hariç hepsini sabit tutarak, değişken parametrenin ESC üzerindeki göreli etkisi değerlendirilebilir. ESC ölçümlerinin temel amacı, kimyasal ortam maruziyetinin plastikler (test numuneleri ve eşyalar) üzerindeki nispi etkisini belirlemektir.

Hata modu fiili hizmette elde edilene karşılık geldiğinde, ölçümler aynı zamanda kalıplama koşullarının bir eşyanın kalitesi üzerindeki etkisini değerlendirmek için de kullanılabilir.

Bununla birlikte, test numuneleri üzerindeki kısa süreli ESC ölçümlerinin sonuçları ile eşyaların fiili hizmet davranışı arasında herhangi bir doğrudan ilişki kurmak neredeyse imkansızdır, çünkü ikincisinin davranışı test numunelerininkinden daha karmaşık olacaktır.

Kuruluşumuz tarafından malzeme test hizmetleri çerçevesinde verilen hizmetler arasında ISO 22088-1 standardı testleri de bulunmaktadır. Test ve sertifikasyon talepleriniz için laboratuvarımız EUROLAB ile iletişime geçmekten çekinmeyin.